Zwierzęta i ptaki

Czas między 1 marca a 15 października jest powszechnie i niesłusznie uznawany za okres lęgowy ptaków. Jednak termin ten nie jest wprost określony w przepisach prawa jako okres lęgowy.

Okres lęgowy

Okres lęgowy ptaków to czas dobierania się w pary, składania jaj i wychowywania młodych. Dla poszczególnych gatunków czas ten jest inny. Ogólne ramy mogą się także nieznacznie przesuwać w poszczególnych latach, w zależności od panujących warunków pogodowych. Niektóre gatunki zaczynają lęgi wcześnie, inne późno. Różna jest też długość okresu lęgowego, np.:
•   u bielików trwa on od stycznia do lipca,
•   u wróbli – od lutego/marca do sierpnia,
•   u jerzyków – od maja do sierpnia.
Żadne przepisy nie definiują kiedy okres lęgowy ptaków się kończy, a kiedy zaczyna. W rozporządzeniu Ministra Środowiska z 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt jest wskazany okres od 16 października do końca lutego, jednak jest to jedynie okres, kiedy pod pewnymi warunkami wolno usuwać bez zezwolenia gniazda ptaków z budek, obiektów budowlanych i terenów zieleni.
Pozostały przedział czasu (1 marca – 15 października) często jest interpretowany jako okres lęgowy ptaków. Nie jest to jednak interpretacja właściwa, gdyż okres lęgowy jest przedziałem czasu indywidualnym dla każdego gatunku ptaka i wynika z jego biologii.

Zakazy dotyczące gatunków chronionych

Ochrona gatunkowa obowiązuje cały rok, niezależnie od okresu lęgowego ptaków. W stosunku do wszystkich gatunków chronionych (nie tylko ptaków, również innych gatunków zwierząt, np. dobrze znanych i pospolitych wiewiórek, jeży, ropuch czy jaszczurek) obowiązują zakazy dotyczące m.in.:
•   niszczenia siedlisk lub ostoi będących obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania,
•   niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd,
•   umyślnego płoszenia lub niepokojenia.

Naruszenie zakazów w stosunku do gatunków chronionych jest wykroczeniem i podlega karze aresztu albo grzywny. Dodatkowo, jeśli zniszczenie będzie znacznych rozmiarów albo szkoda w gatunkach chronionych będzie istotna, zastosowanie mogą mieć przepisy Kodeksu Karnego (art. 181).

Ważnym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, kiedy zwierzęciu trzeba pilnie pomóc. Nawet jeśli zwierzę jest objęte ochroną gatunkową, a jest ranne lub osłabione, nie trzeba uzyskiwać zezwolenia na jego schwytanie i przetransportowanie w celu udzielenia mu pomocy weterynaryjnej lub przemieszczenia do ośrodka rehabilitacji zwierząt. Lista takich ośrodków z numerami telefonów kontaktowych do danej placówki jest dostępna na naszej stronie internetowej.

Dodatkowe informacje na temat ochrony gatunkowej w kontekście wycinki drzew lub krzewów można znaleźć na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.