SIS 2019

Nowy SIS na Święta

17.12.2019

Życzenia od prezydenta Rafała Zająca, rok w obiektywie zdolnych mieszkańców naszego miasta, a także przydatne informacje o Stargardzkiej Karcie Mieszkańca – grudniowy SIS zapowiada się wyjątkowo interesująco. Czytelnicy zajrzą też do wyremontowanej Szkoły Podstawowej nr 2, a na ostatniej stronie Łobuzy zapraszają na wspólną zabawę sylwestrową.

W najnowszym „Stargardzkim Informatorze Samorządowym” można przeczytać o tym, że miasto jest gotowe na zimę. W przypadku opadów śniegu czy oblodzeń na ulice wyjadą solarko-piaskarki. Akcja „Zima” rozpoczęła się już w listopadzie i od tego czasu Zarząd Usług Komunalnych wraz z Miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej są przygotowani na ewentualne zmagania z kapryśną pogodą. Zadbają także o parki i tereny zielone – chętnie wybierane przez mieszkańców podczas zimowych spacerów.

Warto dowiedzieć się więcej o Stargardzkiej Karcie Mieszkańca. Dzięki SKM osoby rozliczające PIT w naszym mieście będą mogły taniej skorzystać z wielu usług. Bilety miesięczne MPK dla posiadaczy Karty to koszt 40 zł – bilet normalny i 20 zł – ulgowy. Dla rodziców ważną korzyścią będzie też pierwszeństwo m.in. przy przyjmowaniu dzieci do żłobków, przedszkoli i szkół. O tym, co dokładnie trzeba zrobić, by już w przyszłym roku stać się posiadaczem SKM, można przeczytać w najnowszym Informatorze.

Imponująco prezentują się zakończone inwestycje. W Szkole Podstawowej nr 2 powstało w pełni wyposażone Centrum Orientacji Zawodowej i Zarządzania Zdrowiem oraz zespół nowoczesnych boisk. Piesi i kierowcy komfortowo poruszają się po wyremontowanej ul. B. Krzywoustego, a oczy wszystkich mieszkańców cieszą świąteczne iluminacje.

Jak co roku piękny jest kalendarz miejski. Zaglądając na strony 6-7, można zobaczyć, jakie fotografie ozdobiły tegoroczne wydanie. Ich autorami są zdolni mieszkańcy naszego miasta. Najnowszy „SIS” porusza też ważny temat pomocy osobom bezdomnym. MOPS wraz ze Strażą Miejską i Policją regularnie monitorują miejsca ich pobytu. Zwłaszcza zimą warto dowiedzieć się, gdzie można zgłosić osoby potrzebujące wsparcia.

Czytelnicy grudniowego Informatora zajrzą też na lodowisko, sprawdzą, gdzie podział się Gryf i przeczytają o oryginalnej szopce bożonarodzeniowej, którą można oglądać w holu UM przy ul. Czarnieckiego 17. Na zakończenie lektury zespół Łobuzy zaprosi wszystkich mieszkańców na wspólną zabawę sylwestrową. Początek – oczywiście 31.12. (wtorek) o 22:00 na parkingu przy pl. Wolności.

SIS grudzień 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

Inwestycja kolei w SISie

8.11.2019

PKP Polskie Linie Kolejowe rozpoczęły w naszym mieście gigantyczną inwestycję. Trasy dla pieszych i objazdy dla kierowców, a także informacje o tym projekcie – to wszystko i znacznie więcej można znaleźć w listopadowym wydaniu „Stargardzkiego Informatora Samorządowego”. Już niedługo najnowszy numer trafi do wszystkich skrzynek.

Inwestycja kolei jest dla stargardzian korzystna. Mieszkańcy zyskają tunel łączący dworzec PKP z Zintegrowanym Centrum Przesiadkowym. Gruntownie przebudowane zostaną cztery wiadukty, co poprawi funkcjonalność miasta. Pasażerowie szybciej pojadą do Szczecina i Poznania, a perony stargardzkiego dworca zyskają nowy wygląd.

W listopadowym „SISie” można przeczytać więcej o tej inwestycji i sprawdzić proponowane trasy objazdów, a także zmiany w kursowaniu autobusów MPK. Na ostatniej stronie jest też czytelna mapa wraz z opisem ruchu pieszych w rejonie zamkniętego wiaduktu przy ul. Wyszyńskiego.

Najnowszy Informator to także garść przydatnych wiadomości o segregowaniu śmieci. Od 1.01.2020 r. obowiązkowo w całym mieście będzie trzeba wydzielać 5 frakcji odpadów. O tym co i gdzie wrzucić, a także na czym polega segregacja tzw. bioodpadów kuchennych można przeczytać na str. 4-7.

Książnica Stargardzka zmieni swoje oblicze – także o tej inwestycji piszemy w listopadowym wydaniu „SIS”. Oba budynki przy ul. Mieszka I zostaną wyremontowane. Na ten cel miasto pozyskało prawie 4 000 000 zł dofinansowania. Pojawi się zupełnie nowa Pracownia Kreatywności, a bibliotekarze zaproponują ciekawe zajęcia dla stargardzian w każdym wieku. Książnica – oprócz dotychczasowej działalności bibliotecznej – stanie się miejscem spotkań, odpoczynku, realizacji pasji oraz jeszcze większej liczby wydarzeń kulturalnych.

SIS Listopad 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

Najnowszy SIS z Dniami Seniora

16.09.2019

W Stargardzie zawsze dzieje się coś ciekawego. Wrzesień to IV Stargardzkie Dni Seniora, ale też wyjątkowy koncert w kolegiacie i okazja do spróbowania przysmaków w ramach Stargardzkiej Wyżerki. O tym wszystkim można przeczytać w najnowszym wydaniu „Stargardzkiego Informatora Samorządowego”. Już w tym tygodniu wrześniowy numer trafi do mieszkańców.

W czwartek (19.09.) rozpocznie się czwarta edycja Stargardzkich Dni Seniora. W najnowszym SIS-ie znajduje się szczegółowy program imprezy wraz z opisem wszystkich wydarzeń. Przy okazji Dni Seniora poznamy także wyniki tegorocznego głosowania w ramach Stargardzkiego Budżetu Obywatelskiego.

Wrzesień to także ostatnia szansa na wzięcie udziału w konkursie fotograficznym. Autorzy zwycięskich zdjęć otrzymają nagrody finansowe, a ich dzieła ozdobią przyszłoroczny kalendarz miejski. Szczegóły konkursu można sprawdzić w najnowszym wydaniu Informatora. W SIS-ie znalazł się także harmonogram zajęć na basenie w Szkole Podstawowej nr 5 i siłowni w hali OSiR. Dzięki temu nawet podczas przebudowy obiektu przy ul. Szczecińskiej 35 stargardzianie nie muszą rezygnować z ulubionych form aktywności fizycznej.

Najnowszy numer SIS-u to też podsumowanie wojewódzkich obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej i kilka słów o rozpoczynającym się nowym roku szkolnym. Mieszkańcy przeczytają również o nowych kamerach w sieci miejskiego monitoringu, a także o planowanych inwestycjach m.in. na os. Pyrzyckim. Z kolei miłośników muzyki klasycznej z pewnością zainteresuje zaproszenie na koncert Sumi Jo. Światowej sławy sopranistka wystąpi z Krzysztofem Meisingerem. Koncert odbędzie się 19.09. (czwartek) o 19:00 w kolegiacie. Wstęp jest bezpłatny.

13.10. (niedziela) w całej Polsce odbędą się wybory do Sejmu i Senatu. W tym wydaniu Informatora można znaleźć adresy wszystkich obwodowych komisji wyborczych wraz ze spisem ulic. Dodatkowo są też informacje o kilku zmianach w obwodach głosowania, a także o transporcie osób niepełnosprawnych do lokali wyborczych.

SIS wrzesień 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

Nowy SIS w kolorach Stargardu

26.08.2019

Informacja o wojewódzkich obchodach 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej, zapowiedź wyborów do Sejmu i Senatu oraz nowe barwy miasta – to wszystko i jeszcze więcej znajdziemy w sierpniowym wydaniu „Stargardzkiego Informatora Samorządowego”. Już w tym tygodniu najnowszy SIS trafi do wszystkich skrzynek.

Czytelnicy aktualnego numeru dowiedzą się o wojewódzkich obchodach rocznicy wybuchu II wojny światowej. W tym roku uroczystości odbędą się na Międzynarodowym Cmentarzu Wojennym w Stargardzie. 1.09. (niedziela) o 4:45 rozpocznie się wydarzenie z wojskową oprawą. Będzie m.in. pokaz świetlno-muzyczny i apel pamięci z salwą honorową. Warto sprawdzić rozkład jazdy specjalnego autobusu oraz proponowane miejsca parkingowe, aby każdy mógł wygodnie dotrzeć na cmentarz.

Warto też poznać kolory Stargardu. Już wkrótce pewne barwy nabiorą w naszym mieście dodatkowego znaczenia. Będzie bordowo, granatowo, zielono, niebiesko, żółto, szaro i pomarańczowo. Co to wszystko oznacza? Do przeczytania w najnowszym Informatorze.

13.10. (niedziela) w całej Polsce odbędą się wybory do Sejmu i Senatu. Niektórzy wyborcy będą mogli skorzystać z możliwości głosowania korespondencyjnego lub przez pełnomocnika albo oddać głos w innym okręgu wyborczym na podstawie zaświadczenia. W sierpniowym SIS-ie znalazły się wszystkie potrzebne informacje wraz z terminami składania wniosków.

W najnowszym wydaniu można też przeczytać o przygotowaniach stargardzkich szkół do rozpoczęcia nauki. We wrześniu uczniowie wrócą do wyremontowanych sal, a także będą korzystać z odnowionych boisk i placów zabaw. Z kolei mieszkańcy starający się o lokal z zasobów Stargardzkiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego dowiedzą się o konieczności weryfikacji wniosków i złożeniu odpowiednich dokumentów.

SIS sierpień 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

Wszystko o SBO w najnowszymi SIS-ie

25.07.2019

Opis każdej propozycji, karty do głosowania i inne przydatne wiadomości – lipcowy numer „Stargardzkiego Informatora Samorządowego” wypełnia Stargardzki Budżet Obywatelski 2020. Warto sprawdzić, na jakie projekty będziemy głosować w tegorocznej edycji. Już w przyszłym tygodniu najnowszy numer SIS trafi do wszystkich skrzynek.

Lipcowy numer zawiera kompletne informacje o SBO 2020. Są zasady i terminy głosowania, a także podział miasta na obszary z wyszczególnieniem ulic. W Informatorze są również opisy każdego projektu i karty do głosowania we wszystkich obszarach. Można przeczytać, jakie pomysły znajdują się w konkretnym miejscu, ale też sprawdzić pozostałe propozycje. W tegorocznej edycji Stargardzkiego Budżetu Obywatelskiego znów można oddać „złoty głos” na projekt spoza swojego obszaru zamieszkania, dlatego warto poznać wszystkie zgłoszenia. Głosowanie na pomysły do realizacji w ramach SBO 2020 rozpoczyna się 5.08. (poniedziałek).

Najnowszy numer SIS-u to także aktualności kulturalne. Jest plakat z wydarzeniami Coolturalnych Wakacji i sierpniowa propozycja dla Stargardzkich Dzieciaków Kinomaniaków. Zbliża się też kolejna edycja Jarmarku u Królowej Świata. Po raz trzeci Rynek Staromiejski wypełnią stoiska z rękodziełem, zdrową żywnością i innymi smakołykami. Będą również koncerty i atrakcje dla najmłodszych. Tegoroczny Jarmark u Królowej Świata rozpocznie się w piątek (23.08.) i potrwa do niedzieli (25.08.) W lipcowym wydaniu Informatora znajduje się szczegółowy program tego wydarzenia.

SIS lipiec 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

SIS – Dni Stargardu i znacznie więcej

11.06.2019

Szczegółowy program święta naszego miasta, informacje o zgłaszaniu projektów do SBO i zapowiedź Coolturalnych Wakacji – to wszystko i znacznie więcej znalazło się w najnowszym wydaniu Stargardzkiego Informatora Samorządowego. W tym numerze są także ciekawe aktualności z życia Stargardu i formularz zgłoszeniowy do konkursu „Ogrody wokół nas”.

Rozpoczyna się przyjmowanie propozycji do tegorocznej edycji Stargardzkiego Budżetu Obywatelskiego. W Informatorze można znaleźć zarówno formularz zgłoszeniowy, jak i listę poparcia projektu. Wyjaśnione zostały także zasady składania propozycji wraz z najważniejszymi terminami. To dobra okazja, żeby zastanowić się, co jeszcze przydałoby się zrobić w mieście.

Czerwcowy SIS wypełniają Dni Stargardu. W tym roku świętujemy na różne sposoby – sportowo, historycznie i kulturalnie. Będzie także dobrze znany Festyn na ulicy „Magicznej”, przejażdżki piętrowym autobusem z prezydentem Rafałem Zającem i kino za 1 zł. Warto zapoznać się z wszystkimi propozycjami i wybrać coś dla siebie.
W tym miesiącu kończy się szkoła i zaczyna kolejna odsłona Coolturalnych Wakacji. Zaplanowano ciekawe seanse w ramach Kina na leżakach, a także rodzinne festyny, koncerty i spektakle. To wszystko do zobaczenia w Teatrze Letnim w Parku Chrobrego. Pierwsze spotkanie w plenerowym kinie już 28.06. (piątek).

W najnowszym numerze Informatora można przeczytać relację z obchodów 30. rocznicy wyborów czerwcowych. Świętowanie w naszym mieście rozpoczęła interesująca debata. Były także m.in. wystawy plenerowe, Bieg Wolności i kino za 1 zł. Na koniec stargardzianie spotkali się w Teatrze Letnim na wyjątkowym koncercie.

W aktualnościach można dowiedzieć się m.in. o kolejnym spotkaniu w ramach programu „Czyste Powietrze”, a także zajrzeć do nowopowstałego klubu dla seniorów „Stargardzka Starówka”. Z kolei miłośników ekologii z pewnością zainteresuje informacja o regale na używane znicze, który stanął na cmentarzu przy ul. Kościuszki. Warto także wypełnić deklarację i zgłosić się do konkursu „Ogrody wokół nas”. Właściciele najpiękniejszych ogrodów i balkonów zostaną nagrodzeni już po raz 18.

SIS czerwiec 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

SIS bardzo artystyczny

16.05.2019

Mapa i opis wydarzeń ArtFestiwalu, zaproszenie do świętowania rocznicy wolnych wyborów i adresy wszystkich obwodowych komisji wyborczych – o tym wszystkim będzie można przeczytać w najnowszym wydaniu SIS. Już w przyszłym tygodniu Informator trafi do wszystkich skrzynek.

W sobotę i niedzielę (18-19.05.) cały Stargard wypełni się kulturą. Podczas III edycji ArtFestiwalu odbędzie się 89 wydarzeń artystycznych. Nie zabraknie muzyki, śpiewu, pokazów plenerowych i warsztatów rękodzieła. Artystów spotkamy wszędzie – na ulicy, w galerii sztuki, w parku czy w kościele. Warto przeczytać opis wydarzeń. Każdy znajdzie coś dla siebie. Dzięki mapie łatwiej będzie zaplanować własną trasę po atrakcjach ArtFestiwalu.
26.05. (niedziela) w całej Polsce odbędą się wybory posłów do Europarlamentu. W Stargardzkim Informatorze Samorządowym znajduje się obwieszczenie z wszystkimi obwodowymi komisjami wyborczymi. Dodatkowo oznaczone zostały lokale dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.

W najnowszym SISie można też przeczytać o otwarciu kolejnej hali SPECMA. Szwedzka firma rozszerza działalność i planuje zatrudnić 200 nowych pracowników. Przedsiębiorstwo funkcjonuje w naszym mieście od 2013 r. W tym numerze są też informacje o ciekawym projekcie unijnym. W ramach „Transgranicznego Mostu Przyszłości” w SP 2 powstanie Centrum Orientacji Zawodowej i Zarządzania Zdrowiem. Trwają prace remontowe w siedzibie placówki – uczniowie zyskają też wielofunkcyjne boisko. Wszystko po to, by ułatwić start w dorosłość młodym ludziom z naszego regionu.

Na koniec warto zapoznać się z programem obchodów 30. rocznicy pierwszych częściowo wolnych wyborów. Z tej okazji 2.06. (niedziela) w Teatrze Letnim w Parku Chrobrego odbędzie się m.in. Bieg Wolności i gra miejska „Stacja końcowa: komunizm, stacja początkowa: wolność”. W kinie SCK będą z kolei wyświetlane filmy nawiązujące do tych wydarzeń.

SIS maj 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

SIS – wydanie specjalne

2.05.2019

Propozycja nowego kształtu Strefy Płatnego Parkowania, atrakcyjna oferta MPK, opinia prezydenta Rafała Zająca i karta do głosowania – to wszystko znalazło się w specjalnym wydaniu Stargardzkiego Informatora Samorządowego. Już wkrótce najnowszy numer trafi do skrzynek.

Warto przeczytać wywiad z prezydentem Rafałem Zającem, który mówi o tym, jak poradzić sobie z korkami i brakiem miejsc postojowych. Rozmowa dotyczy także korzyści z rozszerzenia strefy – zarówno dla zmotoryzowanych, jak i niezmotoryzowanych mieszkańców.

W pierwszym majowym wydaniu SIS można przeczytać o propozycji rozszerzenia Strefy Płatnego Parkowania w Stargardzie. Oprócz informacji o stawkach i sposobach płatności, jest także czytelna mapa. Nowy kształt strefy powstał we współpracy z mieszkańcami, którzy uczestniczyli w konsultacjach społecznych. Teraz pozostali stargardzianie mogą zdecydować, czy zgadzają się na wypracowane rozwiązania. W tym numerze Informatora opisane zostały zasady głosowania. Jest także karta.

Ważna informacja dla korzystających z komunikacji miejskiej. Jeżeli SPP zostanie rozszerzona, bilety autobusowe będą znacznie tańsze. MPK proponuje obniżkę biletów sieciowych o ponad 50%. Mniej zapłacimy także za przejazd jednorazowy. Wszystkie informacje i grafiki z nowymi stawkami znajdują się w najnowszym wydaniu SIS.

Na koniec warto przeczytać o zmianach w organizacji ruchu. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad rozpoczyna budowę ronda na zbiegu ul. Gdańskiej, Gdyńskiej, Szosy Maszewskiej, Morskiej i Wiśniowej. Podczas prac komunikacja na tym skrzyżowaniu będzie objęta ruchem wahadłowym z sygnalizacją świetlną.

W tym numerze znajduje się zaproszenie na obchody Dnia Pionierów Stargardu, który odbędzie się 12.05. (niedziela).

Kolejne majowe wydanie Stargardzkiego Informatora Samorządowego ukaże się w połowie miesiąca. W nim m.in. szczegółowa mapa ArtFestiwalu.

SIS maj 2019 wydanie specjalne

kliknij w okładkę, aby pobrać

Wybory w wiosennym SIS-ie

15.04.2019

Już niedługo we wszystkich skrzynkach pojawi się kolejny numer „Stargardzkiego Informatora Samorządowego”. Niezbędnik wyborczy, zaproszenie na spotkanie w sprawie Strefy Płatnego Parkowania i zapowiedź ArtFestiwalu – to wszystko i znacznie więcej można znaleźć w najnowszym wydaniu.

W naszym mieście przybywa zarówno aut, jak i miejsc parkingowych. Mieszkańcy sygnalizują potrzebę dyskusji o Strefie Płatnego Parkowania. 24.04. (środa) o 17:00 na małej scenie SCK odbędzie się spotkanie w tej sprawie. To okazja do otwartej rozmowy o parkowaniu w mieście i możliwość przekazania własnych uwag.
26.05. (niedziela) w całej Polsce przeprowadzone zostaną wybory posłów do Parlamentu Europejskiego. To instytucja reprezentująca interesy obywateli Unii Europejskiej. W najnowszym numerze SIS znajduje się niezbędnik wyborczy z terminami składania wszystkich wniosków. Można przeczytać m.in. o zasadach głosowania osobistego i korespondencyjnego, a także przez pełnomocnika. Warto dowiedzieć się też o możliwości uzyskania zaświadczenia, dzięki któremu oddamy głos poza miejscem stałego zamieszkania. W naszym mieście do głosowania uprawnionych będzie prawie 52 000 osób.

W Stargardzie przeprowadzono test segregowania bioodpadów. Specjalne brązowe pojemniki pojawiły się na osiedlu Pyrzyckim. Mieszkańcy uczyli się rozpoznawać śmieci nadające się do kompostowania. Od 2020 r. taka rozszerzona segregacja będzie obowiązywać w całym mieście. W kwietniowym wydaniu Informatora można dowiedzieć się więcej o tym ekologicznym wyzwaniu, a także poznać proste zasady nowego podziału odpadów.

Warto także przeczytać zapowiedź kolejnej edycji ArtFestiwalu. Stargardzkie Centrum Kultury przyjęło już prawie 90 propozycji występów, pokazów, koncertów i happeningów. Nowością w tym roku będzie m.in. pokaz witraży i ręcznie wykonanych mebli. Nie zabraknie też muzyki i śpiewu, które tradycyjnie zabrzmią w różnych częściach miasta. ArtFestwial 2019 odbędzie się 18 i 19 maja (sobota – niedziela).

SIS kwiecień 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

Mapy objazdów w nowym SIS-ie

28.03.2019

Aktualne informacje o przebudowie dróg, zmiany tras autobusów i nasze miasto w czołówce ważnego rankingu – to tylko kilka z wielu tematów poruszonych w najnowszym wydaniu Stargardzkiego Informatora Samorządowego.

Do końca tego tygodnia gazeta powinna trafić do wszystkich skrzynek. W tym numerze można przeczytać o trwającej budowie dwóch nowych rond. Zamieszczamy także czytelne mapy z trasami objazdów – dla samochodów osobowych i ruchu tranzytowego. Z powodu tej inwestycji inaczej jeżdżą niektóre linie autobusowe. Warto zapoznać się ze zmianami w rozkładzie.
Stargard zajął 4. miejsce w rankingu Polskich Miast Przyszłości 2019/2020 – o tym także przeczytamy w najnowszym numerze Informatora. Dodatkowo można dowiedzieć się o budowie kolejnej fabryki w Parku Przemysłowym Nowych Technologii. Już wkrótce w nowym zakładzie firmy Hydroline powstanie 100 miejsc pracy.

W tym wydaniu znajduje się także informacja o tym, że rondo w ciągu ul. Ceglanej będzie nosiło nazwę Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego. To dowód uznania dla pracowników ZNTK i całego przemysłu kolejowego, który wpłynął na dynamiczny rozwój Stargardu. Piszemy także o współczesnych firmach, które nadal prężnie działają w tej gałęzi produkcji.

Na koniec warto przeczytać o kolejnych Solarisach, które zasiliły flotę Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji. Po ulicach naszego miasta jeździ już 16 komfortowych i nowoczesnych autobusów tej marki.

Kolejne wydanie SIS ukaże się jeszcze w kwietniu – przed Świętami Wielkanocnymi.

SIS luty marzec 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać

Rewolucja w MPK w SIS-ie

31.01.2019

W pierwszym w tym roku wydaniu „Stargardzkiego Informatora Samorządowego” zajęliśmy się rewolucyjnymi zmianami w miejskiej komunikacji, które odczujemy już od piątku 1 lutego.

W tym numerze miesięcznika zamieszczamy wszystkie najważniejsze informacje na temat zmian numeracji linii autobusowych, tras przejazdu, a także funkcjonowania Zintegrowanego Centrum Przesiadkowego. Wszystko dzieje się bardzo dynamicznie, więc pomimo analizy treści zawartych w gazecie warto również odwiedzać na bieżąco stronę MPK www.mpkstargard.pl.
Ponadto w miesięczniku zamieszczamy nazwiska nominowanych sportowców i trenerów, na których możemy oddawać głos w Plebiscycie „Gwiazdy Stargardzkiego Sportu”. Jest też kupon.
Życzymy miłej lektury.

SIS styczeń 2019

kliknij w okładkę, aby pobrać