Partnerzy

Partnerami projektu są: Gmina Miasto Stargard Szczeciński oraz Miasto Bernau.

Współpraca mieszkańców Stargardu Szczecińskiego i Bernau rozpoczęła się już w roku 2002 r. i dotychczas związana była ze sferą sportu: polegała ona wspólnych działaniach klubów koszykarskich z obu miast. Koszykarze obu miast spotykali się na organizowanych przez każde z miast turniejach, rozgrywkach i meczach.

Sukces jaki odniosła ta inicjatywa pozwoliła przedstawicielom lokalnych społeczności na pozytywne spojrzenie na możliwość realizacji kolejnych inicjatyw mających na celu dalszą integrację mieszkańców i wspólne planowanie rozwoju Stargardu i Bernau, również na płaszczyznach poza sportowych. Podczas spotkań jakie odbywały się pomiędzy przedstawicielami społeczności zwrócono uwagę na podobną historię miast, a w szczególności na pozostałości po niej w postaci m.in. elementów średniowiecznych obwarowań miast.

Miasto Stargard Szczeciński

należy do najstarszych grodów na Pomorzu Zachodnim. Początki jego powstania sięgają VIII – IX wieku, gdy to około 1 km na południe od dzisiejszego centrum rozwinęła się osada Osetno. Rozwojowi osady sprzyjało położenie przy krzyżujących się szlakach handlowych, prowadzących z Santoka do Wolina i ze Szczecina do Kołobrzegu. Przyspieszony rozwój ośrodka grodowego nastąpił po nadaniu magdeburskich praw miejskich w 1243 roku przez księcia pomorskiego Barnima I. Pod koniec XIII wieku wyburzono obramowania starego grodziska i przystąpiono do budowy murów kamienno – ceglanych, obejmujących zarówno teren dawnego grodu, jak i rozbudowanego podgrodzia.

Podczas wojny trzydziestoletniej miasto zostało zdziesiątkowane z powodu głodu, chorób i pożarów, wskutek czego liczba ludności spadła o około 90%. Druga połowa XVII i XVIII wieku to okres powolnej odbudowy zniszczonego grodu. W połowie XIX wieku nastąpił przełom gospodarczy. Stargard w 1846 roku uzyskał połączenie kolejowe ze Szczecinem i Berlinem, a nieco później z Poznaniem i Koszalinem. W 1905 r. miasto liczyło 26.907 mieszkańców, w ogromnej większości Niemców. 5 marca 1945 r. Stargard został zajęty przez żołnierzy I Frontu Białoruskiego. Miasto doznało bardzo ciężkich zniszczeń (72%). Stargard został przekazany Polsce. Nowa administracja dokonała wysiedlenia dotychczasowych mieszkańców miasta do Niemiec, zastępując ich Polakami m.in. z Kresów Wschodnich, a także ukraińskimi przesiedleńcami (w ramach akcji „Wisła”). Mimo ogromnej skali zniszczeń udało się zreorganizować gospodarkę miasta i dokonać jego częściowej odbudowy. Otwierano liczne zakłady przemysłowe. W 2003 r. rozpoczął działanie Stargardzki Park Przemysłowy.

Jednakże, największym atutem Stargardu są doskonałe warunki do uprawiania turystyki. Walory przyrodnicze powiatu stargardzkiego i rozwijająca się baza, powodują, że amatorzy aktywnego wypoczynku mogą tu znaleźć coś dla siebie. Głównymi elementami stanowiącymi o rozwoju turystyki są zabytki Starego Miasta oraz przyrodnicze otoczenie miasta (Planty, jezioro Miedwie, rzeka Ina). Miasto to poszczycić się może dużą liczbą zabytków: na terenie Starego Miasta i w jego okolicy znajdują się 22 zabytki. Zespół ten ma wielką wartość zarówno z uwagi na wysoką rangę artystyczną poszczególnych obiektów, jak i wobec faktu, że na obszarze Starego Miasta zachowały się w niewiele zmienionym stanie prawie wszystkie architektoniczne dominanty z najświetniejszego okresu jego dziejów. Panującym tu stylem jest późny gotyk w mniejszej części barok.

Mapa szlaku turystycznego „Klejnot Pomorza” – pkt. 22 na mapie to Brama Wałowa.

Miasto Bernau

położone jest w Brandenburgii, ok. 10 km na północ od Berlina i może być określany jako brama parku krajobrazowego Barnim. Do miasta można szybko i komfortowo dojechać koleją regionalną, tramwajem (S 2) lub prywatnym autem. Pierwotnie obszar miasta Bernau należał do założonego w 1123 biskupstwa w Lubuszy (Lebus) podporządkowanemu aż do połowy XVI wieku arcybiskupowi w Gnieźnie. Początki miasta sięgają XII wieku (1140), zanim założono w ok. 1230, miasto na planie zbliżonym do okręgu. W XIV wieku miasto zostało silnie obwarowane, co poskutkowało obroną miasta m.in. przed Husytami w 1432. Aż do XVII w. Bernau był jednym z bogatszych ośrodków w Brandenburgii. Wojna trzydziestoletnia oraz epidemia dżumy spustoszyły miasto. W 1699 Fryderyk I Hohenzollern pozwolił Hugenotom na osiedlenie się w tym mieście. Ze źródeł wiemy iż osiedliło się ok. 25 rodzin (rolnicy, rzemieślnicy, naukowcy i handlarze). W 1842 została przeprowadzona przez Bernau linia kolejowa łącząca Berlin ze Szczecinem, zaś w 1924 miasto otrzymało połączenie z berlińską S-Bahn – szybką koleją miejską. W 1930 roku Ogólne Zrzeszenie Związków Zawodowych w Niemczech założyło w Bernau szkołę w celu kształcenia oraz zdobycia kwalifikacji przez przedstawicieli związku.

Miasto Bernau oferuje turystom wiele ciekawostek z ponad 700 letniej historii. Jest także doskonałym miejscem do wędrówek pieszych oraz rowerowych. Siłą Bernau są jednak jego zabytki i bogactwo kulturowe. Z pierwotnych obwarowań zachowała się do dziś większość, kamiennych i ceglanych murów miejskich, kilka baszt (w tym ceglana Wieża Prochowa zwieńczoną blankami i stożkowym hełmem). Z trzech bram miejskich zachowała się do dziś Brama kamienna w której obecnie znajduje się część muzeum miejskiego. Została podwyższona w XV wieku, połączona z Wieżą Głodową przejściem obronnym ze strzelnicami. Spośród obiektów w obrębie obwarowań najcenniejszym zabytkiem jest kościół NMP. Wzniesiony w 1516 jako ceglana, trójnawowa hala. Z poprzednich dwóch kościołów zachowały się fragmenty, w tym granitowy portal z 1230 roku. Wnętrze nakryte sklepieniami gwiaździstymi i sieciowymi (wsparte na filarach z których każdy przybiera odmienną formę) kryje cenne dzieła sztuki doby późnego gotyku, oraz renesansu. Ołtarz główny – późnogotycki poliptyk z rzeźbioną sceną Koronacji NMP oraz malowanymi wątkami hagiograficznymi. Skrzydła malowane prawdopodobnie namalował Lucas Cranach Starszy. Rzeźby Grupy Ukrzyżowania umieszczone na belce tęczowej pochodzą z 1520 roku, zespół późnogotyckich rzeźb (m.in. relief ze sceną Ogrojca), oraz tabernakulum z XV wieku. Drewniana chrzcielnica pochodzi z 1609 r. W prezbiterium umieszczone są drewniane XVII-wieczne stalle. W pobliżu nieistniejącego dziś XV-wiecznego szpitala znajduje się późnogotycka kaplica pw. Św. Jerzego. Zachowała się w całości jego architektura, ponadto we wnętrzu znajduje się krucyfiks oraz rzeźby Marii i Św Jana, z początku XVI stulecia.

Ponadto cennym zespołem są budynki o konstrukcji szkieletowej, wśród nich tzw. Domek Kantora z XVII wieku oraz zabudowa m.in. przy Tuchmacher – i Berliner Straße – głównie XVIII-wieczna.

Bernau – Brama Kamienna i Wieża Głodowa

Bernau – XVII wieczny Dom Kantora